5 thói quen mà top 1% người dùng AI làm khác bạn

Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao một số người dùng AI có kết quả cực kỳ tốt, trong khi bạn vẫn đang vật lộn?

Họ không thông minh hơn bạn. Họ không có công cụ khác bạn. Họ chỉ làm việc khác đi.

Thực tế là, những người trong Top 1% người dùng AI - những chuyên gia thực sự - có những thói quen rất khác biệt. Họ tư duy khác, họ cấu trúc khác, và quan trọng nhất, họ không lãng phí thời gian vào những việc không hiệu quả.

Và bạn biết gì không? Những thói quen này hoàn toàn có thể học được.

Hôm nay chúng ta sẽ nói về 5 thói quen quan trọng nhất. Những thói quen tạo nên sự khác biệt giữa người dùng bình thường và chuyên gia.

Thói quen 1: Họ nghĩ về AI trước khi làm bất cứ việc gì

Đây là điểm khác biệt đầu tiên và quan trọng nhất.

Trước khi bắt đầu bất kỳ công việc nào, những người dùng AI hàng đầu luôn tự hỏi: "AI có thể giúp mình làm việc này không? Toàn bộ hay một phần?"

Họ có tư duy "AI native". Tức là họ sống và thở với AI. Nó trở thành phản xạ tự nhiên.

Còn hầu hết mọi người? Họ làm việc theo cách cũ. Rồi mới nghĩ: "À, có lẽ mình nên thử dùng AI xem."

Quá muộn rồi.

Những người dùng hàng đầu còn có tư duy dồi dào. Họ không ngại hỏi AI cùng một câu hỏi nhiều lần. Họ hỏi theo nhiều cách khác nhau. Họ biết rằng sự lặp lại này dẫn đến câu trả lời tốt hơn, đa dạng hơn.

Và quan trọng nhất: Họ sẵn sàng "bỏ học" những cách cũ. Họ không bám víu vào quy trình quen thuộc. Họ tập trung vào chất lượng đầu ra, không phải cách nhập liệu.

Đó là sự khác biệt lớn nhất.

Thói quen 2: Họ thành thạo kỹ thuật cung cấp ngữ cảnh

Người dùng bình thường chỉ viết prompt rồi gửi.

Những người trong Top 1%? Họ quản lý ngữ cảnh như một nghệ thuật.

Họ hiểu rằng các mô hình AI tiên tiến cần rất nhiều ngữ cảnh để hữu ích. Và ngữ cảnh chiếm tới 99% dữ liệu mà AI xử lý. Prompt? Chỉ 1%.

Thế nên họ đảm bảo AI hiểu hoàn toàn kịch bản của họ trước khi thực thi.

Nhưng họ không đổ tất cả vào một lúc. Họ chọn lọc.

Họ áp dụng nguyên tắc: Chỉ đưa cái cần, khi cần, đúng mức cần. Nếu họ cần thông tin từ chương 7 của một cuốn sách, họ chỉ đưa chương 7 vào. Không phải cả cuốn sách.

Họ còn "frontload" (đưa trước) thông tin. Tức là họ đưa tất cả ngữ cảnh cần thiết vào ngay từ đầu. Không hỏi đi hỏi lại nhiều lần để tránh ngữ cảnh bị xung đột.

Và khi ngữ cảnh quá nhiều? Họ tóm tắt các cuộc hội thoại dài trước đó. Hoặc họ "offload" (chuyển ra) những thông tin không còn liên quan ra khỏi cửa sổ ngữ cảnh chính.

Họ biết chính xác khi nào cần thêm, khi nào cần bớt.

Thói quen 3: Họ không tự viết prompt phức tạp

Đây là điểm mà hầu hết mọi người làm sai.

Người dùng bình thường dành hàng giờ đồng hồ viết prompt phức tạp. Thêm vai trò, hướng dẫn, ví dụ.

Những người trong Top 1%? Họ để AI tự làm điều đó.

Họ biết rằng kỹ năng viết prompt đang trở nên lỗi thời. Nên họ thuê ngoài việc tạo prompt cho chính AI. Họ chỉ cần nói: "Dùng các phương pháp tốt nhất hiện tại của mô hình này để tạo prompt cho nhiệm vụ [x]."

AI sẽ lo phần còn lại.

Với các yêu cầu phức tạp, họ còn dùng kỹ thuật "phỏng vấn ngược". Họ để một mô hình AI nhanh (như O4 mini high) đặt câu hỏi cho họ. Từng câu một. Mỗi câu dựa trên câu trả lời trước đó.

Quá trình này giúp làm rõ ý định ngầm định của họ thành một prompt chi tiết, cụ thể. Rồi họ đưa prompt đó cho một mô hình mạnh hơn (như O1) để thực thi.

Và bạn biết gì không? Những người dùng hàng đầu dành 70-80% thời gian của họ sử dụng các Custom AI (hay còn gọi là Projects trong Claude hoặc Custom GPTs trong OpenAI).

Họ tạo các AI tùy chỉnh với system prompts và cơ sở tri thức chuyên biệt cho từng nhiệm vụ cụ thể. Viết hợp đồng? Có AI riêng. Tư vấn thuế? Có AI riêng. Viết đề xuất? Có AI riêng.

Họ không dùng AI chung chung. Họ xây dựng đội ngũ AI chuyên biệt.

Thói quen 4: Họ lặp lại và tự kiểm tra

Người dùng bình thường hỏi một câu, nhận một câu trả lời, rồi thế.

Những người trong Top 1%? Họ lặp lại nhiều lần.

Họ hỏi cùng một câu hỏi cho nhiều mô hình khác nhau (GPT, Claude, Perplexity). Rồi họ dùng một AI khác để tổng hợp và kết hợp những phần tốt nhất từ tất cả các câu trả lời đó thành một kết quả cuối cùng chất lượng cao.

Khi làm việc với các đầu ra phức tạp (như tài liệu hay code), họ tích hợp bước tự kiểm tra. Họ yêu cầu AI viết một bản nháp, đánh giá bản nháp đó theo một tiêu chí định trước, rồi tự cải thiện cho đến khi đạt chuẩn.

Chỉ lúc đó AI mới đưa ra kết quả cuối cùng.

Khi xây dựng ứng dụng, họ dùng quy trình có cấu trúc. Họ tạo một hướng dẫn tổng quan (như tài liệu yêu cầu sản phẩm chia thành các giai đoạn và bước nhỏ) ngay từ đầu. Bản thiết kế này giúp AI duy trì ngữ cảnh lớn trong khi thực hiện từng nhiệm vụ nhỏ tuần tự.

Không có sự lặp lại, không có kết quả tốt.

Thói quen 5: Họ nói thay vì gõ

Đây là thói quen mà ít người nghĩ tới nhưng lại cực kỳ quan trọng.

Những người trong Top 1% dùng giọng nói để tương tác với AI. Không phải gõ.

Họ dùng công cụ chuyển giọng nói thành văn bản (như dictation tích hợp sẵn hoặc Super Whisper) rộng rãi.

Họ thoải mái "nói lan man" hoặc "đổ não" vào AI qua giọng nói. Họ biết rằng mô hình có thể cấu trúc và sử dụng thông tin ngầm định đó một cách nhanh chóng.

Nói nhanh hơn gõ rất nhiều.

Họ còn dùng chế độ giọng nói nâng cao trong các ứng dụng như ChatGPT để luyện tập cho các cuộc trò chuyện phức tạp. Chuẩn bị cho cuộc bán hàng quan trọng? Họ để AI đóng vai khách hàng khó tính. Chuẩn bị cho bài thuyết trình điều hành? Họ để AI đóng vai giám đốc khó tính.

Họ dùng các cụm từ kích hoạt cụ thể để bắt đầu phê bình và huấn luyện trong thời gian thực trong các tình huống luyện tập này.

Giọng nói là giao diện của tương lai. Và họ đã sống trong tương lai.

Bắt đầu xây dựng thói quen của người dùng hàng đầu

Những thói quen này nghe có vẻ phức tạp. Nhưng thực ra không phải.

Bạn không cần áp dụng tất cả cùng một lúc. Bạn chỉ cần bắt đầu với một thói quen.

Hãy thử nghĩ về AI trước khi làm bất kỳ việc gì. Tự hỏi: "AI có thể giúp mình không?"

Hoặc hãy thử để AI tự tạo prompt cho bạn thay vì bạn tự viết.

Hoặc đơn giản hơn: Hãy thử nói thay vì gõ.

Từng bước nhỏ một.

Thực tế là, sự khác biệt giữa người dùng bình thường và người dùng hàng đầu không phải ở tài năng. Nó nằm ở thói quen.

Và thói quen có thể thay đổi.

Bạn đã sẵn sàng để trở thành người dùng AI hàng đầu chưa?